روی پنجه راه رفتن کودکان یکی از مواردی است که معمولا والدین آن را چندان جدی نمی‌گیرند و خاطره هایی از کودکی دیگر فرزندان خود تعریف می‌کنند و اصرار دارند که آن ها هم همانطور راه می‌رفتند. در واقع روی پنجه راه رفتن کودکان یک مسئله بسیار جدی است و باید حتما در همان سنین مورد بررسی قرار گیرد. این مورد بیشتر در کودکان زیر دو سال دیده می‌شود اما برای برخی کودکان مدت بیشتری ادامه دارد. در این مقاله به بررسی این موضوع و روش درمان قطعی آن پرداختیم.
روی پنجه راه رفتن چیست؟
روی پنجه راه رفتن در کودکان به عنوان یک حالت نرمال در مراحل ابتدایی رشد و توسعه زیر دو سالگی وجود دارد اما در صورتی که این وضعیت تا سنین بیشتر ادامه داشته و باعث مشکلاتی مانند ناتوانی در حرکت یا ناراحتی فیزیکی شود، به عنوان یک اختلال شناخته می‌شود و نیاز به ارزیابی و درمان دارد.
در این روند، کودکان عادت دارند روی انگشتان پاهای خود حرکت کنند و عمدتاً وزن بدنشان را به جای استفاده از سطح پاها بر روی انگشتان پا قرار می‌دهند. علت دقیق این اختلال هنوز مشخص نیست، اما برخی از عوامل ممکن شامل ضعف عضلات پا، ناتوانی در کنترل حرکات پاها و تعادل، ناتوانی در احساس حس لمسی در پاها و مشکلات عصبی می‌باشد. همچنین، عوامل ژنتیکی و موروثی نیز ممکن است نقشی در بروز این اختلال داشته باشند.
اختلال روی پنجه راه رفتن ممکن است باعث مشکلاتی مانند عدم تعادل، ناراحتی در پاها و پاشنه‌ها، خستگی سریع در حین راه رفتن و کاهش قدرت و استحکام عضلات پا شود. اگر شما به شکل یا عملکرد راه رفتن کودکتان مشکوک هستید، بهتر است با بهترین ارتوپد کودکان مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند ارزیابی دقیق‌تری از وضعیت کودکتان انجام داده و راهنمایی‌های لازم را درباره درمان و تمرینات مناسب ارائه دهند.
علائم روی پنجه راه رفتن
علائم روی پنجه راه رفتن تقریبا برای کودکان یکسان است و در این بخش به آن ها اشاره خواهیم داشت.
- راه رفتن بر روی انگشتان پا: کودک در حین راه رفتن عادت دارد وزن بدنش را بیشتر بر روی انگشتان پاهای خود تمرکز دهد و از سطح پاها استفاده نکند.
- کاهش استفاده از پاشنه پا: کودک به طور معمول از استفاده کمتری از پاشنه پا برای راه رفتن استفاده می‌کند و بیشتر بر روی انگشتان پا متمرکز است.
- عدم تعادل: راه رفتن بر روی انگشتان پا می‌تواند باعث عدم تعادل کودک شود و ممکن است وقتی روی سطح صافی قرار می‌گیرد، به سختی تعادل خود را حفظ کند.
- ناراحتی و خستگی سریع: کودک در برخی موارد در طول راه رفتن ناراحتی در پاها و پاشنه ها را احساس می‌کند و خستگی سریع تری نسبت به دیگر کودکان خواهد داشت.
- مشکلات عضلانی: این وضعیت در افراد با ضعف عضلات پا همراه است، به طوری که عضلات پا کودک نمی توانند به طور کافی قوی شوند و وزن بدن را به طور متوازن نگه دارند.
علت روی پنجه راه رفتن
علت اختلال روی پنجه راه رفتن در کودکان به طور دقیق مشخص نیست و هنوز موضوع پیرامون آن در تحقیقات پزشکی و علمی مباحثه می‌شود. با این حال، تحقیقات و مشاهدات انجام شده نشان می‌دهند که عوامل مختلفی در بروز این اختلال نقش دارد:
1. عوامل عضوی: برخی از موارد اختلال روی پنجه راه رفتن ممکن است به عوامل عضوی مرتبط باشد. این شامل مشکلات عضلانی مانند ضعف عضلات پا، مشکلات عصبی مانند اختلالات حرکتی، آسیب به عصب ها و همچنین مشکلات مربوط به ساختار استخوانی پا می‌شود.
2. عوامل عصبی: برخی از مطالعات نشان می‌دهند که اختلالات عصبی نقشی در بروز این اختلال خواهد داشت. مشکلات در کنترل حرکات پاها و تعادل، ناتوانی در احساس حس لمسی در پاها و نقص عصبی می‌توانند عوامل مرتبط باشند.
3. عوامل ژنتیکی: به نظر می‌رسد که برخی از اختلالات روی پنجه راه رفتن به صورت خانوادگی به ارث رسیده و به عوامل ژنتیکی مرتبط باشند. در برخی از خانواده ها، اختلال روی پنجه راه رفتن از نسل به نسل منتقل می‌شود.
4. عوامل روانشناختی: در برخی موارد، عوامل روانشناختی مانند استرس، اضطراب و اختلالات روانی می‌توانند بر روی رفتار حرکتی کودک تأثیرگذار باشند و باعث روی پنجه راه رفتن شوند.
درمان روی پنجه راه رفتن
درمان روی پنجه راه رفتن بستگی به علت اصلی و شدت آن دارد. در ادامه، چندین روش و درمان معمول برای این اختلال ذکر می‌شود:
فیزیوتراپی: درمان فیزیوتراپی می‌تواند مفید باشد. ویژگی های عضلات پا، تعادل و کنترل حرکتی بهبود می‌یابد. تمرینات تقویتی، تعادلی و کنترل حرکتی می‌توانند به کودک کمک کنند تا الگوی راه رفتن صحیح را تمرین کند.
درمان دارویی: در برخی موارد، استفاده از داروها می‌تواند به تسکین علائم مرتبط با اختلال روی پنجه راه رفتن کمک کند. این داروها ممکن است شامل شل کننده های عضلانی، داروهای ضداضطراب یا داروهای تقویت عضلات باشند. همچنین، در صورت وجود عوامل عصبی، درمان مبتنی بر علت نیز انجام می‌شود.
مداخلات جراحی: در موارد شدید و غیرقابل بهبود، روش های جراحی برای درمان روی پنجه راه رفتن نیز در نظر گرفته می‌شود. این شامل عمل جراحی روی عضلات، ارتقاء ساختار استخوانی پا و مداخلات نور وکیر ژیکال می‌شود.
نتیجه گیری
روی پنجه راه رفتن یکی از مسائلی است که اغلب کودکان در ابتدای آموزش راه رفتن انجام می‌دهند اما این مسئله برای برخی افراد یک اختلال بشمار می‌رود و نیاز است تا والدین پیگیری لازم جهت درمان توسط بهترین متخصص ارتوپدی اطفال را انجام دهند که کودک تا سنین بیشتر و بزرگسالی به این حالت راه نرود و از نظر حرکتی و ساختار مهره ها دچار مشکل نشود.
سؤالات متداول
راه رفتن روی پنجه پا در کودکان کوچک (خصوصاً زیر ۳ سالگی) نسبتاً طبیعی است و معمولاً بخاطر عضلات ضعیف پاها و عدم تعادل کامل در این دوره زمانی رخ می‌دهد. اما، اگر راه رفتن روی پنجه پا در سن بزرگتر (بیش از ۳ سالگی) ادامه داشته باشد، ممکن است نشانه اختلالی مانند اختلال حرکتی، عصبی یا عضلانی باشد.
در برخی موارد، راه رفتن روی پنجه پا نیاز به درمان دارد، به خصوص زمانی که باعث مشکلاتی مانند ناتوانی در حرکت، درد، نقص عضلانی یا اختلالات تعادل می‌شود. در این صورت، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید تا علت را تشخیص داده و راهنمایی درمانی مناسب را ارائه دهد.
بله، راه رفتن روی پنجه پا در بزرگسالان نیز رخ می‌دهد و ممکن است علت های مختلفی داشته باشد، از جمله اختلالات عضلانی، عصبی، مرتبط با ساختار استخوانی پا و یا عوامل روانشناختی مثل استرس و اضطراب. در صورتی که راه رفتن روی پنجه پا در بزرگسالان مشکل ساز شده باشد، مشاوره پزشکی مناسب و درمان مورد نیاز ممکن است لازم باشد.
