انحراف شست پا در کودکان در اغلب موارد تا سن چهار سالگی خودبه خود اصلاح می‌شود اما در برخی موارد این مشکل ماندگار می‌شود و تشخیص این موضوع که آیا این انحراف شست پا در کودک شما نیاز به درمان دارد یا خیر باید توسط ارتوپد کودکان صورت گیرد. گاهی این مشکل باعث بروز درد و اختلالات حرکتی برای کودک می‌شود که والدین باید حتما به آن توجه داشته باشند. در این مقاله به طور کامل به این موضوع و علت پیدایش آن خواهیم پرداخت.
انحراف شست پا در کودکان چیست؟
انحراف شست پا در کودکان به وضعیتی اطلاق می‌شود که شست پاهای کودک به طور غیرطبیعی، از حالت معمول و شکل طبیعی به سمت داخل پا یا خارج قرار می‌گیرند. به طور کلی، انحراف شست پا در کودکان معمولاً در دوران رشد و توسعه بدنی طبیعی است و به طور خودی خود بهبود می‌یابد. با این حال، در موارد شدید بهتر است هرچه سریعتر به بهترین متخصص ارتوپد کودکان مراجعه داشته باشید تا این انحراف برای مدت طولانی باقی نماند و در بزرگسالی نیز ادامه نداشته باشد.
علت انحراف شست پا در کودکان
کج شدن شست پا در کودکان به عوامل مختلفی باز می‌گردد. در زیر برخی از علل احتمالی کج شدن شست پا در کودکان را ذکر می‌کنیم.
- مشکلات عضلانی و ضعف عضلات پا
- مشکلات استخوانی
- اختلالات در رشد استخوان ها
- عوامل وراثتی
- پوشیدن کفش های نامناسب و تنگ
- برخی از حوادث مانند شکستگی استخوان‌ها
این موارد فقط برخی از دلایل بروز انحراف شست پا در کودکان بشمار می‌روند و بهتر است که حتما برای بررسی بیشتر در صورت وجود نشانه ها، به بهترین ارتوپد کودکان مراجعه داشته باشید.
بیشتر بخوانید: علت چرخش پنجه پا به داخل (متاتارسوس اداکتوس)
علائم انحراف شست پا در کودکان
انحراف شست پا در کودکان ممکن است با علائم و نشانه های مختلفی همراه باشد. والدین باید به این علائم توجه کنند و در زمان مناسب مراجعه به پزشک داشته باشند.
- کجی یا انحراف شست پا به سمت داخل یا بیرون: شست پا کودک به سمت داخل یا بیرون خم می‌شود و این انحراف قابل مشاهده است.
- مشکل در پوشیدن کفش: کودک در پوشیدن کفش دشواری دارد و کفش به خوبی روی پا نشیند.
- مشکل در راه رفتن: کودک با مشکلات در راه رفتن مانند تعادل نداشتن یا کجی در حرکت مواجه خواهد بود.
- خستگی زودرس: کودک ممکن است به سرعت از راه رفتن خسته شود و نتواند به مدت طولانی قدم بردارد.
- درد یا عدم راحتی: کودک شکایت از درد، سفتی یا عدم راحتی در منطقه شست پا خواهد داشت.
تشخیص انحراف شست پا در کودکان
پزشک در ابتدا به تاریخچه پزشکی کودک شما توجه می‌کند و سوالاتی مانند زمان بروز علائم، شدت علائم و وضعیت عمومی کودک را مطرح می‌کند. بهترین ارتوپد با دقت شست پا را بررسی می‌کند و انحراف ها، تغییرات در قدم ها و هر نقطه ضعف یا تورمی را تشخیص می‌دهد.
در این میان عضلات و عملکرد پاهای کودک را بررسی می‌کند. ارزیابی عضلات پا، قدرت و تعادل عضلانی، محدودیت حرکت و توازن انجام می‌شود.
در برخی موارد، پزشک ممکن است تصویربرداری از پاها از جمله اشعه ایکس یا تصویربرداری مغناطیسی (MRI) را درخواست کند تا به طور دقیق تر به علت انحراف شست پا پی ببرد.
درمان انحراف شست پا در کودکان
درمان انحراف شست پا در کودکان بستگی به علت و شدت انحراف دارد. در موارد ساده، روش های غیرجراحی کارآمد خواهند بود، در حالی که در موارد شدیدتر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. در هر صورت، تصمیم نهایی در مورد درمان باید توسط پزشک متخصص ارتوپدی کودکان شما گرفته شود. در زیر، روش های درمانی رایج برای انحراف شست پا در کودکان آورده شده است:
- تمرینات و فیزیوتراپی می‌توانند به تقویت عضلات پا، بهبود توازن و اصلاح انحراف شست پا کمک کنند. پزشک یا فیزیوتراپیست تمرینات خاصی را به شما و کودکتان توصیه می‌کنند.
- کفش های ارتوپدی یا کفش های ویژه به افزایش قدرت عضلات، استحکام و توازن پا کمک می‌کنند. این کفش ها معمولاً با توجه به نیازهای خاص کودک شما سفارشی سازی می‌شوند.
- در برخی موارد، استفاده از اسپیکاست (مهره‌گذاری پا) می‌تواند برای اصلاح انحراف شست پا مفید باشد. این روش شامل قرار دادن یک مهره درون یا بیرون پا به منظور تنظیم وضعیت شست پا است.
- در موارد شدید و پایدار انحراف شست پا، جراحی ضروری است. به عنوان مثال، جراحی لیگامان های پا در صورت کمبود عملکرد عضلانی و تنظیم مجدد استخوان ها در صورت نیاز به اصلاح ساختار استخوان ها انجام می‌شود.
سوالات متداول
بله، بیشتر موارد انحراف شست پا در کودکان قابل درمان هستند. با تشخیص دقیق و به موقع و تعیین برنامه های درمانی مناسب، می‌توان انحراف شست پا را اصلاح کرد.
مدت زمان استفاده از کفش‌های ویژه برای درمان انحراف شست پا به شدت و نوع انحراف، پاسخ به درمان و توصیه پزشک بستگی دارد. در برخی موارد، استفاده مداوم از کفش‌های ویژه لازم است در حالی که در موارد دیگر، پس از بهبود وضعیت، می‌توان از کفش‌های معمولی استفاده کرد.
در برخی موارد، استفاده از روش‌های درمانی خانگی ممکن است تأثیر مثبتی داشته باشد، اما در موارد دیگر ممکن است بی‌نتیجه بماند یا حتی وضعیت را بدتر کند بنابراین به این موضوع توجه کنید که درمان این مشکل نیازمند تشخیص دقیق و مشورت با پزشک است.
اگر این مشکل برای مدت طولانی نادیده گرفته شود یا به درستی درمان نشود، باعث ایجاد مشکلات جدی‌تری خواهد شد. به عنوان مثال:
مشکلات مربوط به پاشنه پا
بازگشت مجدد انحراف شست پا در کودک
تغییرات در استخوان‌های ران
مشکلات در راه رفتن
