شکستگی ترقوه در کودکان یکی از شایع ترین آسیبهای اسکلتی است که اغلب در اثر زمین خوردن، تصادف یا آسیبهای ورزشی رخ می‌دهد. ترقوه که همان استخوان بین شانه و جناغ سینه است، به دلیل موقعیت و ساختار خاص خود بیشتر در معرض شکستگی قرار دارد، مخصوصا در کودکان که استخوان هایشان هنوز به طور کامل محکم و مقاوم نشده است. در این مقاله، نگاهی جامع به علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان شکستگی ترقوه در کودکان خواهیم داشت.
نشانه ها و علائم شکستگی استخوان ترقوه
شکستگی استخوان ترقوه به دلیل ضربه های مستقیم به شانه یا افتادن روی دست رخ می‌دهد. علائم و نشانه‌‌های آن عبارتند از:
- درد شدید در ناحیه ترقوه: یکی از اولین و واضح ترین نشانه ها، درد شدید در ناحیه استخوان ترقوه است که با حرکت دادن دست یا شانه شدت می‌یابد.
- تورم و کبودی: در محل شکستگی تورم و کبودی مشاهده می‌شود که به ویژه در ۲۴ ساعت اول پس از آسیب افزایش می‌یابد.
- محدودیت حرکت: افراد قادر به حرکت دادن شانه یا دست خود نخواهند بود یا حرکت ها بسیار دردناک می‌باشد.
- صدای شکستگی: برخی افراد صدای شکستگی استخوان را در زمان آسیب می‌شنوند.
- احساس ضعف در دست یا شانه: به دلیل آسیب به عصب ها یا ضعف عضلانی ناشی از شکستگی، فرد در دست خود احساس ضعف می‌کند.
علت های شایع شکستگی استخوان ترقوه در کودکان
شکستگی استخوان ترقوه به دلیل ضربه های مستقیم به شانه یا حوادثی که فشار زیادی بر ناحیه ترقوه وارد می‌کنند، رخ می‌دهد. برخی از علت های شایع شکستگی این استخوان:
- افتادن به روی دست یا شانه: یکی از شایع ترین دلایل شکستگی ترقوه، افتادن فرد به روی دست یا شانه است که به شدت به استخوان ترقوه فشار وارد می‌کند.
- تصادفات رانندگی: برخوردهای شدید در تصادفات، به ویژه در تصادفاتی که فرد به جلو پرتاب می‌شود یا به شیشه ماشین برخورد می‌کند، باعث شکستگی استخوان ترقوه می‌شود.
- ضربه های ورزشی: در ورزش هایی مانند فوتبال، دوچرخه سواری، هاکی، اسکی و والیبال که افراد برخوردهای شدیدی دارند، شکستگی ترقوه رایج است.
- تصادفات: افتادن از موتور یا تصادفات با موتور باعث آسیب به استخوان ترقوه می‌شود، چرا که این ناحیه به طور مستقیم در معرض ضربه قرار می‌گیرد.
انواع شکستگی ترقوه
شکستگی استخوان ترقوه بر اساس مکان شکستگی و شدت آسیب به استخوان و بافت های اطراف به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. انواع شایع شکستگی ترقوه:
- شکستگی نزدیک به جناغ یا بخش داخلی استخوان ترقوه، که به آن شکستگی استرنال نیز گفته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که آسیب در نزدیکی مفصل استرنوسیکاوی‌کلاویکولار اتفاق بیفتد. این نوع شکستگی نسبت به سایر انواع ترقوه کمتر شایع است، اما در اثر تصادفات شدید، ضربه مستقیم به شانه یا سقوط از ارتفاع رخ می‌دهد. در این نوع شکستگی، استخوان از جای خود جابجا می‌شود و باعث آسیب به اعصاب یا رگ های خونی نزدیک به ناحیه ترقوه می‌شود. درمان این نوع شکستگی نیاز به جراحی دارد تا استخوان ها به موقعیت صحیح خود بازگردند و از بروز عوارض بعدی جلوگیری شود.
- شکستگی نزدیک به مفصل آکرومیوکلاویکولار (AC)، که به آن شکستگی ترقوه در ناحیه انتهایی یا خارجی نیز گفته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که استخوان ترقوه در نزدیکی مفصل آکرومیوکلاویکولار دچار شکستگی می‌شود. این نوع شکستگی در اثر ضربه‌های شدید مانند سقوط بر روی شانه یا حوادث ورزشی رخ می‌دهد. در این حالت، استخوان ترقوه شکسته و از جای خود جابجا می‌شود یا مفصل آکرومیوکلاویکولار دچار آسیب می‌شود. درمان این نوع شکستگی ممکن است شامل آتل‌بندی یا در موارد شدیدتر، جراحی برای بازسازی مفصل می‌باشد.
- شکستگی ترقوه در ناحیه وسط استخوان، که شایع ترین نوع شکستگی ترقوه محسوب می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت میانی استخوان ترقوه دچار شکستگی می‌شود. این نوع شکستگی به دلیل ضربه های شدید مانند تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع یا برخورد در ورزش‌هایی مانند فوتبال یا دوچرخه سواری رخ می‌دهد. در این حالت، استخوان شکسته به دو یا چند قطعه تقسیم می‌شود.
تشخیص شکستگی استخوان ترقوه
تشخیص شکستگی استخوان ترقوه با بررسی تاریخچه آسیب، علائم بالینی و معاینه فیزیکی آغاز می‌شود. در معاینه، بهترین متخصص ارتوپدی کودکان به بررسی حساسیت، حرکت محدود و تغییرات ظاهری در شانه می‌پردازد. برای تایید تشخیص، رادیوگرافی از ناحیه شانه انجام می‌شود تا محل و نوع شکستگی مشخص شود. در موارد پیچیده هم، از تصویربرداری‌های پیشرفته تری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی استفاده می‌شود.
درمان شکستگی ترقوه در کودکان و بزرگسالان
درمان شکستگی ترقوه بسته به شدت آسیب و سن بیمار متفاوت است. این نوع شکستگی ها نیاز به مراقبت ویژه دارند، اما در بیشتر موارد به خوبی به درمان پاسخ می‌دهند. در کودکان، استخوان‌ها انعطاف پذیرتر از بزرگسالان هستند و در نتیجه، روند بهبودی سریع تری دارند. درمان شکستگی ترقوه در کودکان به شرح زیر است:
- استراحت و جلوگیری از حرکت زیاد شانه: یکی از مهم ترین مراحل درمان، محدود کردن حرکت شانه و بازو است تا استخوان ترقوه به درستی جوش بخورد. اغلب افرادی که شکستگی ترقوه دارند، از فعالیت های سنگین یا ورزش ها باید اجتناب کنند.
- استفاده از بند شانه : پزشک برای حمایت از شانه و نگه داشتن ترقوه در وضعیت مناسب از بند شانه استفاده می‌کند. این بند به کمک کشش ملایم، شانه را در موقعیت صحیح قرار می‌دهد و از حرکت اضافی آن جلوگیری می‌کند.
- داروهای مسکن: برای کاهش درد، داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن تجویز می‌شود. این داروها به کاهش التهاب و تسکین درد کمک می‌کنند.
- جراحی در موارد نادر: در برخی از موارد شدید که شکستگی باعث جابه جایی استخوان شده باشد یا آسیب به بافت های اطراف وارد شده باشد، جراحی لازم است.
سخن آخر
شکستگی استخوان ترقوه باعث درد و اختلال در فعالیت های روزمره می‌شود، اما با تشخیص به موقع و درمان صحیح، به ویژه تحت نظر متخصصان مجرب مانند دکتر محمد ابراهیمی نسب، می‌توان به بهبودی سریع و کامل دست یافت. اهمیت مراقبت های مناسب، پیگیری درمانی و پیشگیری از آسیبهای بعدی در کنار توجه به روش های درمانی صحیح، به افراد کمک می‌کند تا به سرعت به وضعیت طبیعی خود بازگردند.
