زانو درد در کودکان یکی از مشکلاتی است که می‌تواند برای والدین نگران‌کننده باشد، مخصوصا زمانی که روی بازی کردن، راه رفتن یا حتی خواب کودک تأثیر بگذارد. گرچه در بسیاری از موارد این دردها به‌دلیل فعالیت زیاد، دویدن یا فشارهای موقت به زانو ایجاد می‌شوند و جای نگرانی ندارند، اما گاهی ممکن است نشانه‌ای از مسائل جدی‌تری مثل التهاب، آسیب‌های مفصلی یا حتی کمبود برخی ویتامین‌ها باشند.
بی‌توجهی به این دردها، مخصوصا اگر طولانی شوند یا شدت بگیرند، می‌تواند بر سلامت مفاصل و رشد طبیعی کودک اثر بگذارد. در این مقاله درباره علت پیدایش و تشخیص آن صحبت خواهیم کرد.
علت زانو درد در کودکان چیست؟
درد زانو در کودکان به عوامل مختلفی بستگی دارد که برخی از آن ها شایع تر هستند. والدین معمولا به تمامی علائم غیر طبیعی که در کودکان خود مشاهده می‌کنند نیز توجه خاصی دارند. در صورت مواجهه درد زانو در کودکان سریعا به بهترین متخصص ارتوپد اطفال کودکان مراجعه کنید. در ادامه به بعضی از عوامل به وجود آورنده درد زانو در این رده سنی اشاره خواهیم داشت.
- آسیب و ضربه
- در رفتگی زانو
- فعالیت های ورزشی یا بازی های فیزیکی سنگین
- رشد و تکامل استخوانی
- بیماری روماتیسمی
- آرتروز نوجوانان یا لوپوس سیستمیک
- بیماری‌های التهابی
- بیماری کرون (یک نوع بیماری التهابی روده)
- بیماری‌های عضلانی و اسکلتی
- بیماری مفصلی
- مشکل در رگ ها و عروق
تشخیص دقیق علت درد زانو در کودکان نیازمند ارزیابی توسط بهترین متخصص ارتوپد کودکان است. در صورتی که کودک شما دچار درد زانو شده است، حتما اقدامات لازم را انجام دهید تا علت دقیق را تشخیص دهید و درمان مناسب را پیش بگیرید.
علت درد پشت زانو در کودکان چیست؟
درد پشت زانو در کودکان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از کشیدگی عضلات و آسیب‌های ورزشی گرفته تا مشکلات رشدی مانند کیست بیکر یا التهاب مفاصل. گاهی این درد نشانه‌ای از فشار بیش از حد به زانو یا نشستن‌های طولانی‌مدت در وضعیت نادرست است. مراجعه به پزشک برای تشخیص علت اصلی و شروع درمان مناسب بسیار مهم است.
تشخیص زانو درد کودک چگونه انجام می‌شود؟
تشخیص درست علت درد زانو در کودکان با توجه به تاریخچه بالینی، ارزیابی جسمانی و نتایج آزمایشات انجام می‌شود. در ادامه، برخی از مراحل و روش هایی که پزشکان معمولاً برای تشخیص درد زانو در کودکان استفاده می‌کنند، آورده شده است:
پزشک ابتدا با شما و کودکتان صحبت می‌کند تا از جزئیات در مورد درد زانو، شدت، مکان، طول مدت و عوامل تحریک کننده آگاه شود. همچنین، سوابق پزشکی خانوادگی، تاریخچه بیماری های قبلی و داروهای استفاده شده نیز بررسی می‌شود. سپس، زانو و اطراف آن را بررسی کند تا نشانه هایی از التهاب، آسیب یا عوارض دیگر را تشخیص دهد. این شامل بررسی قدرت و حرکت زانو، تورم، قرمزی، گرمی یا سفتی در ناحیه زانو کودک است.
پزشک در برخی موارد آزمایشات تشخیصی را انجام می‌دهد تا علل محتمل درد زانو در کودکان را بررسی کند. این شامل آزمایشات خون و ادرار، آزمایش های رادیولوژیک (مانند اشعه ایکس و سونوگرافی) و آزمایش های تصویربرداری (مانند MRI) می‌شود. توجه داشته باشید که تشخیص درست عامل اصلی درد زانو در کودکان به مشاهدات و نتایج آزمایشات بستگی دارد و بهتر است با پزشک خود در مورد علل بروز و روش های درمانی صحبت کنید.
درمان زانو درد در کودکان
درمان زانو درد در کودکان بستگی به علت اصلی پیدایش درد و شدت آن دارد. در زیر، روش هایی که متخارتوپد اطفال توصیه می‌کند، آورده شده است:
تشخیص دقیق علت درد
اولین و مهم‌ترین قدم در درمان زانو درد کودکان، پیدا کردن دلیل اصلی درد است. پزشک با معاینه دقیق و در صورت نیاز انجام آزمایش‌ها و تصویربرداری، سعی می‌کند علت درد را مشخص کند. اگر مشکل از بیماری‌های خاصی مثل التهاب مفصل یا مشکلات صفحه رشد باشد، درمان خاص همان بیماری آغاز می‌شود.
داروهای ضد التهاب و مسکن
اگر التهاب یا تورم همراه با درد وجود داشته باشد، پزشک ممکن است داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن تجویز کند. این داروها به کاهش درد و التهاب کمک می‌کنند، اما حتماً باید تحت نظر پزشک مصرف شوند و از مصرف خودسرانه آن‌ها پرهیز شود.
فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی
برای تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود ثبات مفصل، فیزیوتراپی نقش مهمی دارد. متخصص فیزیوتراپی با تمرین‌های مخصوص و روش‌های درمانی، به کاهش درد و بهبود عملکرد زانو کمک می‌کند و از آسیب‌های بعدی پیشگیری می‌کند.
استفاده از بریس یا بانداژ طبی
در برخی موارد که مفصل زانو بی‌ثبات است یا آسیب خفیفی دیده، پزشک استفاده از بریس یا بانداژ فشاری را توصیه می‌کند. این وسایل باعث حمایت مفصل شده و از حرکات ناخواسته که ممکن است درد را افزایش دهد، جلوگیری می‌کنند.
جراحی در موارد خاص و شدید
اگر آسیب شدید باشد یا درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند، ممکن است جراحی لازم شود. جراحی معمولاً وقتی انجام می‌شود که مشکلاتی مثل پارگی رباط یا ناهنجاری‌های ساختاری وجود داشته باشد و بعد از آن، فیزیوتراپی برای بازگشت کامل عملکرد زانو ضروری است.
درمان خانگی زانو درد کودکان
استراحت کافی و کاهش فعالیت: یکی از ساده‌ترین و مهم‌ترین روش‌ها برای کاهش درد زانو، استراحت دادن به زانو و کم کردن فعالیت‌های سنگین مثل دویدن، پریدن و بالا و پایین رفتن از پله است. این کار به مفصل زمان می‌دهد تا بهبود پیدا کند.
کمپرس یخ برای کاهش التهاب: قرار دادن یخ به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی محل درد، چند بار در روز می‌تواند تورم و درد را کاهش دهد. کمپرس یخ مخصوصاً بعد از فعالیت یا آسیب ناگهانی مؤثر است.
کمپرس گرم برای بهبود جریان خون: وقتی تورم اولیه فروکش کرد، استفاده از کمپرس گرم می‌تواند به شل شدن عضلات و بهبود حرکت مفصل کمک کند و احساس خشکی را کاهش دهد.
توجه به وزن و سبک زندگی: اگر کودک اضافه وزن دارد، کاهش وزن تدریجی و انجام ورزش‌های کم فشار مثل شنا یا دوچرخه‌سواری می‌تواند فشار روی زانو را کم کند و باعث بهبود درد شود.
نتیجه گیری
زانو درد در کودکان یکی از مشکلاتی بسیار شایع است که برخی والدین آن را جدی نمی‌گیرند. درد زانو باید از همین سنین کم درمان شود و در واقع باید عامل اصلی آن مشخص شود زیرا اگر اقدامات درست در این مورد انجام نشود، این احتمال وجود دارد که به یک مشکل مزمن تبدیل گردد.
سوالات متداول
در بسیاری از موارد با پیدایش درد زانو در کودکان و ادامه داشتن آن به مدت سه روز، مراجعه به پزشک ضروری است.
پزشک برای شناخت عامل اصلی و تشخیص مناسب، آزمایشاتی مهم مانند آزمایش خون، سونوگرافی، اشعه ایکس و MRI را تجویز کند تا علت درد زانو را تشخیص دهد و برنامه درمانی را تنظیم کند.
در اغلب موارد فیزیوتراپی در درمان درد زانو در کودکان مفید واقع می‌شود. تمرینات تقویتی و تمرینات استحکام بخشی که توسط فیزیوتراپیست انجام می‌شود، می‌تواند بهبود عملکرد زانو و کاهش درد را رقم بزند.
